ABD Yaptırımları Elektrikli Otoyu da Vurur mu?

< Berkan Bayram yazdı >
Bu yazı Eylül 2018, Electric Hybrid Cars Dergisi‘nde yayınlanmıştır.

ABD’nin Çin’e uygulamaya başladığı ambargonun hemen ardından, önce Avrupa sonra da İran’a ambargo uygulaması ile takip etti. ABD özellikle ülke sınırları içerisinde üretilip dışarıya satılan otomotiv ürünlerine ek 120’ye varan vergi koymasıyla gündeme oturdu. Örneğin, çok yeni bir yatırım olduğu için ve sadece ABD’de üretilecek olan Volvo S60, seneye ilk ürünler çıkmaya  başladığında ülkemize %120 vergi ile gelecek. KDV, ÖTV, MTV derken bir de ABD vergisi eklenecek. Yani seneye Volvo S60 alabilmek cesaret isteyen bir durum olacak.
Peki elektrikli modellerde durum ne?

Öncelikle, ülkemizde döviz kurlarının aşırı yükselmesi ve TL ‘nin ciddi değer kaybı ile yakın zamanda elektrikli otomobil almanın hayal olacağını belirtmem gerekiyor. Bu şekilde giderse 2020’li yıllar elektrikli otomobil açısından, bizim için tam bir kayıp olacak. Ülkemizde şu anda 4 elektrikli otomobil markası, distribütör kanalı ile satılıyor. Bunlar i3, I-Pace, Smart ve Zoe. Bunların yanında bir de ithalat yöntemi ile yurt dışından getirilen Tesla markası ve Modelleri bulunuyor. Bugüne kadar yaklaşık 200 adete yakın Tesla’nın bireysel girişimler ile ithal edildiğini tahmin ediyorum. i3, I-Pace, Smart ve Zoe ABD’den ithal edilmediği için bu modeller ek vergiden etkilenmeyecek.

Burada Tesla’nın bir istisnası bulunuyor.
Tesla markası önce kendi pazarı olan ABD’ye ve sonrada Avrupa’ya model üretimi gerçekleştiriyor. 2 kıta arasındaki şebeke gerilim farklılığından dolayı, Avrupa’ya giden Tesla’lar ile ABD üretimleri farklı oluyor. Avrupa pazarına demonte olarak gönderilen Tesla’ların, Hollanda’daki fabrikada montajı gerçekleştiriliyor.  Dolayısıyla Türkiye’den bir otomobil meraklısı Tesla satın almak istediğinde, öncelikle siparişi internet üzerinden ABD Tesla’ya geçiyor, ödemeyi ise Hollanda’da bulunan Tesla’nın banka hesabına yapıyor. Teslimat ise Hollanda fabrikasından doğrudan alıcıya yapılıyor. Herhangi bir bayiye veya aktarma noktasına uğramadan. Dolayısıyla otomobilin faturalandırma işlemi de Hollanda’nın vergi mevzuatlarına göre yapılıyor. Türkiye’nin AB ile arasında yapılan gümrük anlaşması çerçevesinde de ithalatı gerçekleştiriliyor.

Bu durumda normal şartlarda ABD yaptırımlarının Tesla‘yı etkilememesi gerekiyor. Bilinmeyen tarafı şu ki, demonte Tesla kargoları ABD’den Hollanda‘ya giderken ek vergilendirmeye tabi tutuluyor mu, tutulmuyor mu. ABD’nin sadece otomobil değil, otomotiv tüm ürünlere ambargo uyguladığını düşünürsek, yurt dışına çıkan her kaleme vergi geliyor demektir. Bu durumda kargolara ek vergi geliyorsa, Hollanda teslimatları da ek maliyetli olacak demektir.

[divide style=”3″]