Meclis’ten Elektrikli Otomobile bir darbe daha geldi!
Ülkemizde Elektrikli Otomobil macerası 2011 yılında başlamıştı. İlk kez o tarihte tüm araçlara uygulanan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) Elektrikli Otomobil özelinde %3’e çekilmişti. Elektrikli Otomobilin Kw cinsinden güç oranına göre vergilendirilmesi ile birlikte, ülkemizde Otomotiv sektörü yeni bir alana sahip olmuş, tüketici tarafından ciddi talep edilir hale gelmişti.
2018 yılı ise tüm dünyada Elektrikli Otomobillerin yükseldiği bir yıl olarak tarihe geçerken, ülkemizde vergi üstüne vergi ile cezalandırıldı. İlk olarak, sıfır oranına sahip Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) %25 oranında artırıldı. Daha sonra da Çevre Kanunda yapılan bir değişiklik ile araçlarda bulunan pillerin ağırlığı oranında vergi geldi.
Kanun ne diyor?
29 Kasım 2018 tarihinde yayınlanan ve 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 3’üncü maddesinin birinci fıkrasının (h) bendindeki değişiklikte “Otomotiv pilleri (Kurşun içerenler hariç)” ve “Lityum içeren araç bataryaları”ndan “kilogram başına 15 lira” ibaresi de yer aldı.
Kanun Maddesi
Çevre Kanunu ve bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair kanun metni 29 Kasım 2018 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi:
Kanun No. 7153 Kabul Tarihi: 29/11/2018
MADDE 1: 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 3’üncü maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
h) Çevrenin korunması, çevre kirliliğinin önlenmesi ve giderilmesi için uyulması zorunlu standartlar ile vergi, harç, katılma payı, yenilenebilir enerji kaynaklarının ve temiz teknolojilerin teşviki, geri kazanım katılım payı, plastik poşet ve plastik ambalaj kullanımının azaltılması, depozito uygulaması, emisyon ücreti, kirletme bedeli ve kirliliğin önlenmesine yönelik teminat alınması ve karbon ticareti gibi piyasaya dayalı mekanizmalar ile ekonomik araçlar ve teşvikler kullanılır. Bu hususlara ilişkin idari ve teknik usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmeliklerle belirlenir.”
[divide style=”3″]
Konu ile ilgili olarak Berkan Bayram’ın açıklaması:
” Desteklenmesi mümkün olmayan bir madde, malesef torba yasa içerisine dahil edilmiştir. Malesef; bir taraftan ülkemize yeni teknolojiler alanında yatırım yapılması için koştururken, diğer taraftan bu yeni teknolojilerin önünü kesecek engellemeler ortaya koyuyoruz. Dünya ve Avrupa ülkeleri birbiri ardına dizel otomobilleri sınırlandırıp, tümüyle Elektrikli Araçlara geçişe hazırlanırken, biz de durum tam tersi bir yönde ilerliyor.
Bu torba yasanın iyi niyetli, çevresel kaygıların ön planda tutularak hazırlandığını düşünüyorum. Ama bir yandan çevre için Elektrikli Otomobili desteklerken, diğer taraftan önüne engel çıkartmak, eminim ki bu torba yasayı hazırlayanların farkında olmadığı bir gerçek. Çevre Bakanlığı uzmanlarının farkında olmadıkları bir diğer konu da; Çevre!
Geçtiğimiz ay Çevre Bakanlığının İklim değişikliği çalıştayına katılmıştım. Çevre ve Şehir Bakanlığı Bakan Yardımcısı Mehmet Emin Birpınar yönetiminde gerçekleşen o çalıştayda konuşulanlar, alınan tavsiye kararları… acaba hiç mi haberleri olmadı?
Açıkcası şahsım adına üzülüyorum, çünkü; çevre sorunlarının başında ulaştırmadan kaynaklı karbon emisyonu (CO2) ile hava kirliliği geliyor. Tüm dünya bu çevre sorununun çözümü olarak Elektrikli Araçları görürken, bizim Çevre uzmanlarının bunu göremiyor olması üzücü bir durumdur.
[divide style=”3″]
Teknik olarak bakmak gerekirse;
1) Elektrikli Otomobillerde bulunan batarya ağırlığı yaklaşık 300 kg’dır. Ama bu batarya içerisinde Lityum maddesi tek başına yer almaz. Bu yüzden ‘Lityum içeren araç bataryaları kg’da 15 TL ile ücretlendirilir maddesi nasıl uygulanacak, tüm batarya ağırlığı üzerinden mi hesaplanacak?
2) Önceki yıl (2016) Çin’de 361bin adet, bu yılın ilk yarısında (2018) Avrupa’da ise 185bin adet Elektrikli Araç satışı gerçekleşmiştir. 2011 yılından beri dünyadaki elektrikli araç satışı 5 Milyon adetin üzerine çıkmıştır. Ülkemizde ise bu yılın ilk yarısında (2018) sadece 33 adet elektrikli araç satışı gerçekleşmiştir. Her yıl katlanarak artan Elektrikli Araç satışlarına rağmen hiç bir dünya ülkesinde, bu şekilde bir vergilendirme yasası mevcut değildir. Bence Çevre Bakanlığının değerli uzmanları bu vergilendirmeyi, Çin’e veya Avrupa ülkelerine tavsiye etmelidir!
3) Elektrikli Araç bataryaları geri dönüştürülmektedir. Elektrikli araç bataryası çevreye atılamayacak, toprağa gömülemeyecek kadar değerli bir üründür. Kullanım ömrü sona eren bataryalar Enerji Depolama tesislerinde kullanılmaktadır. Ülkemizin güvenlik ihtiyacı bulunan bölgelerinde, bu bataryalar yenilenebilir enerji kaynakları ile entegre bir şekilde ömürlerini sürdürmeye devam etmektedirler. Çevre Bakanlığının değerli uzmanlarının bu konudan haberleri var mı?
4) Çevre Bakanlığı uzmanları bu vergilendirme ile ülkemizin Dizel Otomobil çöplüğüne dönmesine yol açmaktadır. Avrupa’da ve dünya ülkelerinde yasaklanan dizel otomobiller, bu ülkelerde kullanılmayacaksa nereye gelecekler? Biz elektrikli otomobile vergi getirirsek, dolaylı olarak dizel araçların girişine yol açmıyor muyuz? Bir yandan çevresel kaygıları göz önünde bulundururken, diğer taraftan çevreyi en çok kirleten dizel araçları desteklemek nasıl açıklanabilir!?
…
Umuyorum, Elektrikli Araçlar ve batarya ile ilgili maddeler bu kanundan muaf tutulur.
Böyle bir kanunun, hem de Çevre başlığı altında çıkartılmış olmasını gelecek nesillere nasıl anlatacaklar doğrusu -üzülerek, çok merak ediyorum.
Kamuoyunun bilgisine sunarım.
Berkan Bayram
TEHAD Kurucusu ve Electric Hybrid Cars dergisi Yayın Yönetmeni
[divide style=”3″]