CATL, ilk nesil sodyum-ion pil hücresini tanıttı. Detaylar
Berkan Bayram / 29 Temmuz 2021
Tesla dahil neredeyse tüm elektrikli otomobil markalarına batarya tedariği sağlayan, Çin’in ve dünyanın en büyük lityum-ion tabanlı pil üreticisi CATL, ilk nesil sodyum-ion batarya hücresini tanıttı.
Contemporary Amperex Technology (CATL) bugün, lityum-ion metallerden yapılmış pillerden daha ucuz ham maddeler kullanan bir tür düşük yoğunluklu hücre olan, sodyum iyon pili tanıttı. Çinli otomobil tedarikçisi, birinci nesil sodyum pillerin yanı sıra, sodyum iyon hücrelerini ve lityum iyon hücrelerini tek bir kasaya entegre edebilen ve avantajlarını korurken eskisinin enerji yoğunluğu eksikliğini de telafi edebilen bir pil paketi çözümünü de piyasaya sürdü.
Sodyum-ion pil çözümü, özellikle yenilenebilir enerji geliştiricilerinin karşılaştığı maliyet zorluklarını potansiyel olarak çözebilir ve enerji depolama maliyetini yeni bir seviyeye getirebilir. Karbon nötr hedefindeki ülkeler için çok cazip bir çözüm olarak karşımıza çıkabilir
Fitch Solutions tarafından Mayıs ayında yayınlanan raporda, dünya çapında çevre için daha iyi elektrikli otomobillere geçişin ortasında lityum iyon pillere olan talebin hızlanmasıyla, lityum fiyatlarının 2021 ve 2022’de yükselmeye devam edeceğini belirtmişti. Sıkı yukarı yönlü arzın da fiyatları yüksek tutması bekleniyor. Daha düşük ham madde maliyetlerinin dışında ( dünya yüzeyinde bol miktarda sodyum kaynağı mevcut) sodyum-ion pillerin avantajlı yönleri var. Uzun şarj süresi pil hasarına neden olmuyor ve kimyasal reaksiyonları aşındırıcı değil. Ancak düşük enerji yoğunlukları (160Ws/kg) henüz elektrikli araçlar için cazip olmasa da, hafif işlerde kullanılan elektrikli araçlar ve enerji depolama çözümlerinde kullanılabilir.
Açıkcası heyecanla beklediğim CATL sodyum-ion batarya çözümü, elektrikli araçların menzil sorununu çözme adına henüz yeterli bir aşamada değil. İlk nesil hücrenin 160Ws/kg, üzerinde çalışılan ikinci nesil hücrenin ise 200Ws/kg olacağını düşünürsek, örneğin Tesla’nın yakında kullanmaya başlayacağı 4680 silindirik pil hücresindeki +300Ws/kg’lık enerji yoğunluğunun çok altında bir değer olarak kalacaktır.
Fakat enerji depolama sistemlerinde fazlasıyla fark yaratacağı kesin. Bu sistemlerde yer alan lityum tabanlı pillerin hem yüksek maliyet hem de tedarik zorluğu açısından, sodyum-ion (Na-ion) hücreler çok daha etkin yer alacaktır.
Ülkemizde de sodyum-ion üzerine hücre çalışmalarının yapıldığı bilgisini Muhsin Mazman’dan öğrendim. Ama henüz ticari değil. Konuyu şuraya bağlayayım:
– Önümüze bir çok sektörel alanda rekabet edebileceğimiz ve hatta üretimlerini dahi ülkemize kaydırabileceğimiz fırsatlar çıkıyor. 10 yıl öncesinde, mutlaka batarya fabrikası kurmamız gerektiğini söylediğim gibi. Veya daha yakın bir örnek, Barış Sanlı’nın çip krizinden dolayı ‘yarı iletken’ yatırımı yapmak için tam zamanı demesi gibi…
Yani, fırsatlar geliyor geçiyor önümüzden.
Enerjiniz bol olsun,
Berkan Bayram