Evinize şarj ünitesi nasıl kurabilirsiniz, mevzuat ve şartlar neler?

10 Ekim 2025 editör

ÖZET: Konut otoparkında elektrikli araç şarj ünitesi (EV şarj istasyonu) kurulumu, hem teknik hem yasal adımlar içerir. Aşağıda temel aşamaları ve örnek vaka ile dikkat edilmesi gerekenleri anlatmaya çalışacağım:
Berkan Bayram 10.10.2025

1. Yasal süreçler

Kat maliklerinin onayı / yönetim kararı: Ortak kullanım alanına kurulacak ünitelere öncelikle apartman/site yönetimi ve kat maliklerinin onayı gerekir. ( Artık şart değil, Değişti)
İzinler ve görüş alma: Elektrik dağıtım şirketinden (EDAŞ) onay/görüş alınmalıdır; özellikle yeni hat çekilecekse lisans, bağlantı izinleri gerekebilir. ( Değişti )
Ruhsat şartlarının düzenlenmesi: Yeni düzenleme ile apartman ve site otoparklarında şarj ünitesi kurulumunda bazı ruhsat şartları kaldırılmıştır.

2. Teknik altyapı

Şarj tipi seçimi (AC / DC)
- AC üniteler genellikle 7kW ila 22kW arasıdır ve konutlarda yaygındır. İdeal olan ve Yoğun olarak kullanılan 11kW’dır.
- DC hızlı şarj üniteleri (örneğin 50 kW ve üzeri) daha maliyetli ve enerji alt yapı talebi yüksek cihazlardır. Konutlar için uygun değildir. Ama dış alanda ticari faaliyet olarak site yönetimine kazanç sağlayabilir.
Elektrik kapasitesi ve şebeke bağlantısı
- Mevcut elektrik sözleşme gücü ve pano kapasitesi kontrol edilmeli; gerekirse artırılmalı.
- Şarj ünitesi ile elektrik panosu arasında uygun kablolama, koruma devreleri (sigorta, kaçak akım röleleri), topraklama sistemi olmalı.
- Eğer çok sayıda istasyon kurulacaksa, trafo / enerji artırımı gerekebilir.
Donanım yerleşimi
- Duvar tipi (wallbox) ya da ayaklı (stand) üniteler tercih edilebilir.
- Kablo güzergahları planlanmalı (zeminden boru, kablo kanalı vs) ve araç ile çarpma riski olan yerlere koruyucu bariyer düşünülmeli.
- Ünitenin bulunduğu yer iyi aydınlatılmış, havalandırması ve su tahliyesi uygun olmalı.

3. Kurulum

Projelendirme ve mühendislik hesabı (talep gücü, kablo boyutları, gerilim düşümü, yük hesapları)
Gerekli malzeme temini (şarj kutusu, kablolar, panolar, koruma elemanları)
Fiziki montaj (ünite, kablo kanalları, koruma direği vb.)
Elektrik bağlantıları ve koruma elemanlarının entegrasyonu
Test, ölçüm ve güvenlik kontrolleri
Kullanıcı eğitimi ve altyapı yönetim sistemi kurulumu (örneğin uzaktan izleme, yetkilendirme)

4. Maliyet ve verimlilik

AC şarj istasyonlarının maliyeti, kapasiteye ve marka/model seçimlerine göre değişir; genellikle konut‑tipi çözümler için daha makul maliyetler söz konusudur.
DC hızlı şarj cihazları, altyapı gereksinimleri nedeniyle maliyeti çok daha yüksek olabilir.
Sistem kurulumu tamamlandıktan sonra bakım, yazılım güncellemeleri ve işletme maliyetleri de göz önünde tutulmalı.

Başlarken :
Oturduğunuz site veya plazada, otopark alanında size ait otopark alanı mevcut mu veya otopark alanı ortak aln olark mı geçiyor? Eğer park yeriniz tapuya kayıtlı bir alan ise veya yönetimce tahsis edilmiş bir alan ise, şarj ünitesi kurmak için site yönetiminden onay gerekmez. Ancak yönetimi yazılı olarak bilgilendirmek faydalı olacaktır. Eğer şarj ünitesi, tüm siteye ait ortak otopark alanında olacaksa, ÇŞB’nin 2023’te yayımladığı genelgeye göre, ortak kat maliklerinin çoğunluk kararı yeterli olacaktır.

Şarj ünitesi kurulumuna başlanmadan önce site/bina yönetimine alttaki konular hakkında bilgi iletmek faydalı olacaktır:
* Şarj ünitesinin yeri ve tipi,
* Elektrik bağlantı kaynağı,
* Güvenlik önlemleri ve sigorta bilgisi,

Şarj ünitesi kurulumuna başlamadan önce elektrik mühendisi desteği almak faydalıdır:
* Binanın mevcut elektrik kapasitesi,
* Kablo güzergâhı,
* Trafo durumu,
göz önünde bulundurularak bir teknik şema hazırlatılmalıdır. Bu teknik şema gerektiğinde ve istenildiğinde, site yönetimine ve bölge elektrik dağıtım şirketine iletilebilir. Trafo güç durumu belirsiz ise bölge elektrik dağıtım şirketinden görüş alınmalıdır.

ÇŞB’nin son genelgesine göre, taşınabilir veya monte edilebilir şarj üniteleri için ayrı bir yapı ruhsatı alınması şart değildir:
* Yangın güvenliği,
* Elektrik tesisatı uygunluğu,
* CE/TSE belgeli cihaz kullanımı zorunludur.

ÖRNEK VAKA:

Kapalı otopark içerisinde duvar tipi 11kW güçte şarj ünitesi kurulumu
Güç: 11 kW. (Genelde 3-faz 400V bağlantıda 11 kW ≈ 16 A/ph; tek fazda 230 V ise ≈ 48 A)
Öneri: Mümkünse 3-faz (3~400V) besleme kullanın — bu durumda akım ~16 A/ faz olur, elektrik şebekesi ve sayaç uygun olmalı.
Koruma ve güvenlik: Şarj cihazı türüne göre uygun tipte RCD (kaçak akım koruması). Ayrıca MCB (şalter), enerji sayacı ve topraklama gereklidir.

Ana bileşenler (örnek)

Dağıtım panosu (Daire/Ortak pano) — 3 fazlı besleme çıkışı.
Enerji sayacı (opsiyonel/sağlayıcıya bağlı) — ayrı sayaç gerekiyorsa.
MCB (3P) — 20 A curve C (3-faz için) veya tek fazda 63 A (uygun seçilmiş).
RCD / RCCB — EV uygun (Type A + DC-sensitve / Type B) veya EVSE içinde entegre.
Şarj ünitesi (wallbox) — 11 kW, IP44+ uygunluk.
Kablo (bakır) ve mantolama (dış koruyucu boru / kanal).
Topraklama ve eşpotansiyel barası — metal yapılarla bağlantı.

Kablo boyutlandırma — Örnekler ve öneriler (genel)

Not: Gerçek kablo kesiti seçimi, kablonun döşeme yöntemi (kanal, boru, açık, toprak altı), çevre sıcaklığı ve sürekli yük faktörlerine göre değişir. Aşağıda tipik, güvenli kabul edilen öneriler verilmiştir.

A) 3-Faz (400 V) — tavsiye edilen seçenek (Çoğu 11 kW wallbox için)

Akım: ~16 A faz.
Önerilen kablo: 3 x 2.5 mm² + PE (koruyucu iletken) bakır (eğer kablo sürekli olarak kanalda/duvarda ve kısa mesafelerde). Ancak kurulum ve regülasyona göre 4 mm² bakır daha konservatif ve daha kolay denetim geçer.
Sigorta/MCB: 3P 20 A (veya 3x16A tipinde seçime göre) — üretici talimatına uygun seçin.

B) Tek Faz (230 V) — alternatif (eğer şebeke yalnızca tek faz sağlayabiliyorsa)

Sigorta/MCB: Tek faz 50–63 A, tercih üretici ve yerel yönetmeliklere göre.
Akım: ~48 A.
Önerilen kablo: 3 x 10 mm² + PE bakır (çok konvansiyonel seçim); bazı uygulamalarda 6 mm² de kullanılabilir fakat sürekli 50 A üzeri için genelde 10 mm² tercih edilir.

berkan@tehad.org