Yerli Otomobilin İlk Konsept Görüntüsü!

Türkiye’nin Yerli Otomobil Sevdası Nasıl Başladı?

2012 yılında TÜBİTAK yerli elektrikli araç projesi için çağrıya çıkmıştı. Proje uhdesinde kalan firmaya 100 Milyon TL teşvik verileceği belirtilmişti. 2013 yılında TÜBİTAK yaptığı açıklama ile, 20 proje başvurusunun değerlendirme kapsamına alındığını belirtti. %100 AR-GE desteğine de sahip olacak elektrikli araç projesinde değerlendirmeye alınanlar; Temsa, Derindere, Karsan-Hexagon, Malkoçlar, Hattat-Magna, Nurol, BD Otomotiv ve üniversiteler de vardı.

TÜBİTAK değerlendirmesi sonucunda 10 projenin ikinci aşamaya geçmeye hak kazandığı açıklandı. 2013 yılı Aralık ayında gerçekleşen ikinci değerlendirmede ise geriye 7 projenin kaldığı açıklandı. Finale Karsan, Isuzu, Hisarlar, Malkoçlar, Derindere, Hattat-Magna kalmıştı.

3 ay süren değerlendirmelerin ardından projenin kazananı olarak Anadolu Isuzu seçilmişti. Daha sonra ise, önce teşvik bedeli olan 100 Milyon TL’nin yarıya indirildiği, Temmuz 2014’te ise projenin sonlandırıldığı bildirildi. 20’nin üzerinde firmanın ve üniversitenin aylarca süren maliyet ve fizibilite raporları, boşa giden emekler ve planlar, bir anda tarihin tozlu raflarına mahkum edilmişti.

Şimdi gelin SAAB’ı tanıyalım!
İsveç Hava Kuvvetleri’ne uçak üretmek için 1937 yılında kurulan SAAb, uçak motorunu aynı zamanda otomobil üretmek için de kullandı. Otomobil meraklıları arasında hızla yayılan efsane bir marka olan ‘Uçak Motorlu SAAB’ otomobili, 80’li yılların sonlarına doğru zarar etmeye başladı. Otomobil işinden çıkarak sadece uçak motoru üretme niyetiyle; ‘uçak üretim, jet motorları ve otomobil’  olmak üzere 3’e ayrıldı.

1989 yılına geldiğimizde SAAB sadece otomobil şirketini, (markanın tescili ve telif hakları hariç) Amerikan Generel Motors’a (GM) sattı. 2009 ABD krizinde ise GM’de SAAB’ı elden çıkartma kararı aldı ve ilk önce Hollanda’lı Skyper firmasına sattı. Kısa bir süre sonra ise Skyper’da markayı Çin’li NEVS’e sattı. NEVS bu marka altında Çin’de elektrikli otomobil üretmek istiyordu. Fakat bu sefer araya ABD hükümeti girerek, dolaylı da olsa bir Çin’li firmanın know-how transferi gibi de algılanabilecek araç üretimi noktasında onay verilemeyeceğini belirterek satışa engel oldu. Dolayısıyla GM’de aracın Çin’de üretilmesine karşı çıktı. 2013 yılına geldiğimizde ise GM, sadece 9-3 sedan modelinin şase ve kasasının kalıpları ile eskiden Saab’a ait olan otomobil üretim tesislerinin verilmesine razı oldu. Fakat bu sefer de SAAB’ın ana şirketi araya girerek, tescilli marka adı kendilerine ait olan ‘SAAB’ı, bu isimle kullanmalarının mümkün olmadığını belirtti.

Bu noktadan sonra Çin’li NEVS için işler, iyice arap saçına dönmüştü. Kısa bir süre sonra da mali krize giren NEVS firması’na ülkemiz adına TÜBİTAK partner oldu. Bu partnerliğin karşılığı olarak ta NEVS firmasına 27,8 Milyon $ ödeme yapılmıştı. NEVS firmasının internet sitesinde TÜBİTAK adını ‘Partnerships’ sekmesi altında görebilirsiniz. Diğer partner firmaları ise, yine Çin’in en büyük batarya, motor ve otomobil üretici firmaları.

NEVS partnerlik anlaşması sonrası çok hızlı adımlar atmaya başlamıştı. İlk etapta 12 Milyar $’lık bir işbirliğine ima attıklarını duyurmuştu > haber

Firma adı içerisinde İsveç geçen, iletişim direktörünün de İsveçli olduğu NEVS (National Electric Vehicle Sweden) aslında tamamen Çin’li. Bundan sonraki adım da Türkiye’nin NEVS ile olan ilişkisinde ilk çalışmaları NEVS firması yapacak. 3 yıl gibi bir süre konulan çalışmalar, NEVS tarafından yapılacak test araçları ve prototipler Türkiye’ye teslim edilecek. Bu süre zarfında bu araçların üretilebilmesi için Türkiye’de fabrika kurulacak. Fabrika faaliyete geçene kadar araçları NEVS firması üretecek. Fabrikanın faaliyete geçmesi ile birlikte NEVS devreden çıkarak kendi otomobilimizi üretmeye devam edeceğiz. Burada yerli bir ortağın olması durumunda tüm know-how NEVS tarafından paylaşılacak.

Son Olarak Konu TOBB’a Nasıl Geldi?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “hayalim” diyerek TOBB Genel Kurulunda iş insanlarından yerli bir otomobil üretilmesine yönelik isteğinin ardından çalışmalar başladı. TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu’nun Sanayi Bakanı Faruk Özlü ile görüşmesinin ardından, otomobilin üretiminden çok, “iş modelinin” önem taşıdığına karar verildiği belirtildi. TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu konuyla ilgili olarak “Dün yapılan TOBB 73. Genel Kurulumuzda Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın çağrısıyla yerli otomobil konusunda önemli bir sorumluluk üstlendik. Türk özel sektörü olarak bu işin altından kalkacağımıza inancımız tam. Çalışmalarımıza ivedilikle başlıyoruz. Vakit kaybetmeden, bu akşam Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanımız Sayın Faruk Özlü ile bir araya gelip, yol haritamızı belirleyeceğiz.”

Yukarıda görselini paylaştığımız NEVS 9-3 X, pilot proje olarak belirlenen araç paylaşım sistemi altında Çin’in en büyük şehirlerinden Tianjin’de kullanılacak.  Projenin tanıtımını ise NEVS’in başkanı Mattias Bergman yaptı.

NOT: Yukarıdaki görselde yer alan aracın, yerli otomobil üretimimizin bir parçası olarak kullanılması yüksek ihtimal.

Derleyen: Berkan Bayram

kaynaklar: NEVS,GM,Hürriyet,TRT,TOBB

Ayrıca >>> 

Diğer haberler >>>

tehad.org