Okan Altan: “WLTP çok iyimser kaldı”

Okan Altan yazısı :
” Milano’nun güneyindeki Quattroruote’nin Vairano test pistinde başlayan ve AutoBest’in profesyonel otomobil gazetecilerinin, sıradan sürüşlerle en dikkatsiz sürücüleri taklit ederek kullandıkları en yeni tam elektrikli otomobillerin menzilleri ve şarj performansları, bir kez daha markaların açıkladığı WLTP verilerinden ciddi şekilde saptı…

Elektrikli araç alırken sorulan ve mukayese edilen menzil ve şarj hızı bilgilerinin doğruluğunu bir kez daha incelemek için, fiyatı vergiler hariç 70.000 Euro’nun altındaki, Avrupa’da satılan minimum 350 km menzilli 14 elektrikli aracı tam 3 gün boyunca yüzde 100 dolu şarjdan, bataryalarını “öldürünceye” kadar, yani aracın tüm enerjisi bitip artık kıpırdayamaz duruma gelinceye kadar kullandık.

EcoBest endeksleri
Şarj işleminde verimliliğinin açık bir ifadesi olarak, bataryaya yüklenen gerçek enerji ile resmi net kapasite arasındaki oran olarak EcoC 3 endeksi kullanılıyor. Gerçek hayata daha da iyi bir bakış açısı sağlamak için ise, EcoC 2 gibi net batarya kapasitesini değil, bataryaya doldurulan enerjiyi dikkate alarak aracın gerçek verimliliğini ölçen yeni bir endeks olan EcoC 4 de bu yılki test değerlendirmelerine eklendi. EcoC 1 ise, gerçek sürüş menzili ile WLTP menzili arasındaki oranı temsil ediyor.
Test Modülü
Araçtaki bir mobil terminale doğrudan bağlantı aracılığıyla sürüş testi esnasında önemli verileri ölçmek için İtalyan Power Cruise Control tarafından geliştirilen PKC – Power Check Control isimli özel tasarlanmış bir uygulama kullanılırken, hem AC hem de DC (HPC) şarj süreçlerinde de çok çeşitli veriler ve grafiklere ulaşılıyor. Ayrıca test ve şarjın farklı aşamalarında bataryaların sıcaklıklarını görebiliyoruz. Şeffaf, tarafsız ve dengeli bir yaklaşıma sahip tek gerçek menzil testi olarak, 14 aracın hepsinde aynı şekilde gerçekleştirilen tutarlı metodolojide, çoğu sürücünün günlük işe gidip gelme alışkanlıklarından gelen pratik ihtiyaçlarından ve sürüş davranışlarından ilham alındı.
Herhangi bir model veya markanın lehine veya aleyhine tasarlanmamış ve ne tipik bir otomobil medyası karşılaştırmalı testi ne de menzil rekorları arayan bir test, ya da tam elektriklilerin ne kadar çevik olduğunu kontrol etmek için bir ralli hız testi de değil, EcoBest mücadelesi.
Sonuçlar belirtilir ve testteki modeller arasındaki farklar hakkında yorum yapılmaz. Tam elektriklilere ilgi duyanlar için temel bilgi olarak sunulur.

Tarafsız yaklaşımımızla gerçek menzil sonuçları, gerçek trafikteki sürüşe kıyasla WLTP’nin biraz iyimser olduğunu gösteriyor. Testteki modellerin hiçbiri, onaylanmış WLTP rakamlarını gösteremedi. Ancak, tüm endekslerde kullanılan minimum WLTP referansının %72,4’ünden fazlasına ulaştılar.

Test Yöntemi
Testimiz, araçları da şarj ettiğimiz Vairano ASC’de başlayıp biterken, test edilen tüm araçların içinde sadece bir sürücü oturuyordu. Ayrıca her araçta klima sistemi ve bilgi-eğlence ekipmanı aktif, bir test kayıt cihazı ve akıllı telefon sürekli bağlı olarak, markanın tavsiye ettiği lastik basıncıyla yola çıkıldı. Standart donanımlı modeller, yüzde 55’i otoban ve yüzde 25’i köy yollarında “Normal” modda, kalan yüzde 20 mesafelerde şehir içi trafiğin olduğu yollarda reküperasyon yani frenlemede rejenerasyon açık olarak sürüldü. Tam bir karma sürüşle tutumlu olmayan tüketim ortalaması elde edilmeye çalışılırken; kullanan tüm araçlar, 110 km/h otoyol hızlarından, 70 ila 90 km/h hızlara sahip geleneksel yollar ve 50 km/h hıza kadar kentsel ortamlardan, farklı uzunluklarda üç devrelik bir dizide döndürüldü.
Sonuçlarda sürüş tarzının herhangi bir bireysel etkisinden kaçınmak çok önemli olduğu için, sürücülerin tüm 14 seçeneği 30 km’de bir sırayla değiştirmesine dikkat edildi. Tüm araçlar, hız sınırları kesinlikle aşılmadan liderin aracın arkasında belirlenmiş aynı ortalama hızla arka arkaya yürütülürken, rüzgar tüneli avantajı olmayacak aralıklarla konvoy halinde ilerlendi. Göstergelerinde %0 batarya ve/veya 0 km menzil uyarısı çıkan araçlar, Vairano ASC test sahasına geri getirildi ve tamamen durana kadar pistin etrafındaki trafiğe kapalı parkurda kullanılmaya devam edildi.

Tüketicilerin bu adil test sürecinin sonuçlarından yararlanması amacıyla elektromobilitenin gerçeklerini açıklamaya çalışan EcoBest Challenge, Bureau Veritas tarafından onaylanmış algoritması ve test prosedürüyle, katılımcı markalara eşit şans vererek, tüm otomobiller için tam olarak aynı şekilde yürütülen ve sonuçlarının gerçeğe WLTP onaylı rakamlardan çok daha yakın olduğu bir tarafsız test. Sürücülerin ihtiyaçlarına göre elektrikli otomobillerine karar verebilmeleri için sağlanan tüm bilgilerle 14 otomobili sıralamak değil, her tüketici için daha gerçekçi bir seçeneği gösterebilecek ortalama bir referans sunmaya çalışılıyor.
Daha kötü veya daha iyi otomobil ve menzil yoktur!
Herkes, bireysel hareketlilik ihtiyaçlarına göre kişisel bir seçim yapmalıdır! AutoBest üyesi uzman otomotiv gazetecileri, tüketicilerin tüm olası ihtiyaçlarını karşılayabilecek bir otomobil olmadığına inanıyor. EcoBest mücadelesi, belirli coğrafya, sıcaklık, test döngüsü vb. koşullar altında elde edilen, ideal ortalamaya en yakın tüketim ve enerji verimliliği bilgisini sağlıyor.

Sonuçlar
Bu yılın en çarpıcı sonucunun, 100 km menzil için sadece 4 dakikalık DC Hızlı Şarj zamanı olduğunu belirtelim. Bu tüm zamanların rekor sonucu, çok yakında batarya şarj edilmesi ile yakıt deposunun doldurulması arasında zaman farkı olmayacağının kanıtı olarak not edildi!..
Bu yıl test edilen 14 modelden hiçbiri, WLTP döngüsü kapsamında onaylanan aralığı geçemedi. Ancak volüm üretim araçların 14’ünden 6’sı, gerçek sürüş koşullarında homologe WLTP aralığının %90’ından fazlasına ulaştı. Ve yalnızca 3 tanesi, WLTP aralığının %80’inin altında kaldı. Aslında EcoC’nin önceki yıllara ait sonuçlarına kıyasla, markaların daha iyi değerlere ulaştıklarını söyleyebiliyoruz. Geçmiş EcoBest Challenge’larda kanıtlandığı gibi, batarya göstergesi sıfır olduktan sonra pillerde ömür kalıyor. Bu yılın 14 aracından 13’ü, minimum 2 km ile tüm zamanların rekoru 45 kilometre arasında stratejik bir rezerv gösterdi. Sadece tek bir otomobil, sıfır menzil gösterdiğinde hemen durdu.

AutoBest tarafından tescillenmiş, EcoC dizinlerinde bir elektrikli otomobilin 1 kWh’den kaç kilometre gerçek sürüş menzili sağlayabileceğini ortaya koyarak gerçek enerji verimliliğinin en önemli ifadesi EcoC2, öncelikle gösteriliyor. Bu yıl EcoC 1 ve EcoC 2’de gördüğümüz genel olarak iyi sonuçlar, araçların bataryalarında depolanan enerji ile daha verimli hale geldiklerini kanıtladı. 2021 EcoC 2 rekoru 8,07 km/kWh ile karşılaştırıldığında, bu yılın en iyi sonucu 7,76 km/kWh!
Geçen yılın en yüksek değeri ise 6,65 km/kWh idi! Altı aracın 6 km/kWh’yi aşabilmesini ve iki otomobilin 5 km/kWh’ye ulaşamamasını, 2023 tablolarında inceleyebilirsiniz.

İki yıl önce elektrikli araçların enerji verimliliğinin özlü fikrini temsil eden, 1 kWh bataryanın belirli bir model için kaç kilometre gerçek menzil sunabileceğini gösteren anahtar EcoC 2 endeksi, kısa sürede tüketiciler ve endüstri arasında şimdiden tanındı. Bu yılın tüm otomobillerinde daha iyi bir ortalama EcoC 2 endeksi keşfederken, dünya çapındaki tüm BEV üreticilerine enerjinin otomobilin tahrikinde nasıl harcandığına odaklanmaya devam etmesi gerektiğini hatırlatıyoruz. Yeni elektromobilite çağına girerken önümüzdeki birkaç yıl içinde 10 km/kWh bataryalar elde etmemiz gerektiğini 2 yıl önce de belirtmiştik. Aracın taşıdığı enerjiden en iyi şekilde yararlanmak, tüm endüstrinin zorunlu görevidir! Bu arada 2023 testlerindeki en düşük EcoC 2’nin 4,7 km/kWh ile geçen yılın en düşük değeri olan 4,5 km/kWh’den daha iyi olduğunu da belirtelim. Batarya rezerv göstergesi, kalan menzilde sıfır kilometreye ulaştıktan sonra ne olduğunu ölçen Avrupa’daki tek bağımsız test olan EcoBest Challenge’ımızda araçlar tamamen duruncaya ve tüm otomobillerin bataryaları tamamen bitene kadar sürüşlere devam edilir. Bu yıl, ölçülen maksimum “stratejik rezerv”, tüm zamanların rekoru olarak yazıldı. Sıfır enerjiye gelme stresine karşı, sevindirici bir haber.

Batarya “boşaldı” uyarısının sonrasında daha ne kadar gidebileceğinizi bilmek çok önemli olsa da, bataryanın stratejik rezervini tutmanızı ve onu kullanma durumuna hiç girmemenizin daha iyi olduğunu da tavsiye edelim. EcoBest’in bir başka ilginç sonucu da, bataryaları tamamen boşalmış araçları yeniden tamamen şarj etmek için gereken enerji. Tüm araçlar, %5,9 ile %15 arasında, batarya kapasitesinden daha fazla enerjiye ihtiyaç duyuyordu. Rakamlar, şarj işlemi sırasında enerji kaybının henüz azaltılamadığına işaret ediyordu. Bu ayrıntıyı incelediğimizde; şebeke AC’den bataryanın DC’sine dönüştürülürken enerjinin yaklaşık %5’i kayboluyor. Bir miktar enerji, şarj için kullanılan tüm araç sistemlerine, başta invertör olmak üzere yazılıma, sokete ve süreçle ilgili her şeye güç sağlarken; özellikle sıcak iklim koşullarında hızlı şarj işlemi sırasında bataryayı soğutmak için enerji kullanılması, bataryanın sağlığı ve şarj cihazı tipi de bazı kayıplara neden olabiliyor. Ek bir parametre olan EcoC 4 endeksi de, bataryanın nominal net kapasitesini değil, şarj cihazının onu doldurmak için sağladığı toplam enerji miktarını dikkate alıyor. Tek bir kWh ile kaç kilometre çalıştığını ölçerken, sürücünün enerji için ödeme yaptığına ve bu ek kWh’lerin araçtaki yol bilgisayarından kaçırıldığına dikkat çekiliyor.

Testteki tüm araçlara maksimum şarj kapasitesini sağlayan 22 kW AC istasyonları ve 350 kW DC istasyonları kullanarak AC ve DC Hızlı Şarj süreçlerini büyük bir doğrulukla ölçerken, şarj işlemi için gereken süreyi de kaydettik. Böylece hızlı şarjın artık çok kısa sürelerde, 100 km için artık tek haneli dakikalarda gerçekleşebildiğini gördük. Fakat, hedefin tam şarj için geçen süre için depoyu geleneksel yakıtlarla doldurmaya benzer olacağı günler olduğunu da yeniden belirtiyoruz.
4 dakikalık rekor, bize elektromobilitedeki tüm paydaşları en yüksek kapasiteli DC Süper Hızlı şarj ağına yatırım yapmaya davet etme fırsatı veriyor. DC şarj işleminde karşılaştığımız en uzun süre 100 kilometre için 25 dakika olurken, bu hızı her aracın maksimum şarj kapasitesinin belirlediği de notlarımız arasında. AC noktalarda bataryaların 0’dan yüzde 100’e kadar şarj edilmesini ve şarj oranları doğrusal olmayan DC’ler için şarj işleminizi %20 ila %80 arasında yapmanızın doğru olacağını tavsiye ediyoruz. 100 kilometrelik ek menzil için Hit&Run şarj zamanları, farklı seviyelerdeki şarj işlemlerinin ortalaması olarak anlaşılmalıdır.

Ecobest Challenge, hızla büyüyen elektrikli araç sektörünü yakalayamasa bile ilerlemelerin adım adım inşa edildiğini kanıtlıyor. İlk kez gerçek anlamda 500 kilometreyi aşan iki modelimizdeki 800 Volt mimarisinin olağanüstü hızlı şarj süreleri sağlayarak, uzun yıllar güncel kalacak otomobillerin yollara çıktığını müjdeliyor. Elektrikli otomobilin geleceği, daha büyük ve daha pahalı bataryalarda değil, her bir kWh ile aşılan mesafelerin iyileştirilmesinde olduğunu hepimiz biliyoruz. Ve gittikçe daha hızlı şarj etme süreleriyle, menzil fobisinin geride kalacağına inanıyoruz.

Okan Altan

2022 YILI TEST SONUÇLARI